Masana kimiyya sun yi gargaɗin cewa miliyoyin rayuka ka iya salwanta idan dai ba a ɗauki matakan gaggawa ba wajen daƙile bujerewar da cutar malariya mai saurin yaɗuwa a nahiyar Afirka ke yi wa ga magani ba.

Yanzu haka dai akwai nau'in cutar maleriya da ke bujere wa maganin cutar na artemisinin a yankin Gabashin Afirka.

Girman bujerewar cutar ya ƙaru a wasu sassan nahiyar daga ƙasa da kaso ɗaya zuwa fiye da kaso 20 a tsawon shekaru uku.

Lokaci na ƙarshe da aka samu irin wannan bujerewar ga maganin na cutar a nahiyar Afirka ya janyo ruɓanyar mutuwar ƙananan yara.

Masana kimiyya guda 28 da suke jagora a fagen binciken cutar zazzabin cizon sauron daga ƙasashe 10 sun yi kiran ne a wata mujallar kimiyya.

Maganin maleriya nau'in artemisinin yana kashe ƙwayoyin cutar ne kuma shi ne kan gaba wajen magance cutar.

A karon farko an samu ƙwayoyin cutar da ke bujere wa maganin na artemesinin a ƙasashen Afirka da suka haɗa da rwanda da Uganda da Eritrea.

Kuma nau'in zazzaɓin ya bazu a tsakanin ƙasashen da ma masu makwabtaka.

Yanzu haka fiye da kaso 10 na masu zazzaɓin cizon sauron a ƙasashen Ethiopia da Eritrea da Rwanda da Uganda da tanzania na fama da nau'in da ke bujere wa maganin.

“Yanzu lokaci ya yi da za a ɗauki mataki tun kafin miliyoyin jama'a su mutu sakamakon ƙaruwar magungunan da ba sa iya magance cutar," in ji Farfesa Olugbenga Mokuolu na sashen kula da lafiyar yara na jami'ar Ilori da ke Najeriya.

A shekarar 2016, ba a cika samun na'uin cutar da ke bujere wa maganin na malaeriya ba a arewacin Uganda. To sai dai a shekarar 2019, kaso fiye da 20 na ƙwayar cutar sun nuna bujerewar a yankuna da dama.

Tawagar masana kimiyyar sun ce ci gaba da yaduwar ƙwayar cutar mai bijere wa magani ka iya zama wani abun da ba "za a iya tsaida shi" ba.

Dr Mehul Dhorda, daga cibiyar binciken magunguna ta Mahidol Oxford Tropical Medicine Research Unit a ƙasar Thailand, ya faɗi cewa har yanzu babu tabbas dangane da yadda hakan zai faru cikin gaggawa.