Abubuwan da suka faru

Wannan ne ya sa kamfanin mai na ƙasar ya mayar da martani kan dalilin ƙaurace wa bai wa matatar isasshen ɗanyen mai:

Sai dai a martaninta, matatar Dangote ta ce an samu matsalar sinadarin sulfur mai yawa ne lokacin da ta fara aiki a farkon shekarar nan, amma yanzu an rage sinadarin da kuma zai ci gaba da raguwa yayin da aiki ke ci gaba da tafiya.

Matatar ta ce yanzu ta daidaita sinadarin na sulfur da ke inganta mai daga wari ko nauyi, kamar yadda kamfanin Dangote ya bayyana cikin wata sanarwa bayan ziyarar da kwamitin harakokin man fetur na Majalisar wakilan tarayya ya kai a matatar a ƙarshen mako.

Matatar Dangote ta kuma ce tana tattaunawa da ƙasashen Libya da Angola domin samo ɗanyen mai bayan rashin samun wadatarsa a Najeriya, ƙasar da ta fi arziƙin mai a Afirka.

Me saɓanin ke nufi?

Masana tattalin arziki da na albarkatun man fetur na ci gaba da sharhi kan saɓanin da ya kunno kai tsakanin kamfanin mai na NNPCL da matatar Dangote.

Hada-hadar mai, babbar kasuwa ce a duniya. Dr Isiyaku Shi'itu Almustapha, malami a Jami'ar Canterbury Christ Church da ke Birtaniya na ganin saɓani tsakanin hukumomi a Najeriya da matatar Dangote babban ƙalubale ne ga tattalin arziƙin Najeriya.

Ya ce saɓanin na nufin akwai matsala ga yarjejeniyar da ɓangarorin biyu suka ƙulla.

Masana albarkatun man fetur irin su Farfesa Ahmed Adamu na ganin saɓani tsakanin gwamnati da Dangote wani ci baya ne ga fatan da ƴan Najeriya ke da shi na cin moriyar tasirin matatar man Dangote idan har ta soma aiki gadan-gadan.

Masanin ya danganta saɓanin da siyasa da kuma hamayyar kasuwanci.

Farfesa Ahmed ya ce duk da zai yi wahala a ce Najeriya ta yi dogaro kacokan da matatar Dangote, amma kwatanta shi da 'mai yin babakere' a harkar kasuwanci kamar karya masa gwiwa ne - "domin shi kaɗai ne ya ji zai iya asassa matatar man fetur a ƙasar duk da na gwamnati ba su aiki," in ji shi.

Masanin yana ganin kasancewar matatar ƴar Najeriya kuma ta ɗan Najeriya ya kamata idan har akwai matsala gwamnati ta magance ta ba tare da an ji tsakaninsu da kamfanin Dangote ba.

"A ce ga naka a gida amma ka tsallake ka je ka saye na wani, hakan ya nuna ba ka bai wa naka goyon bayan da ya kamata ba - kamar wannan ya nuna gwamnati ba ta da ra'ayi da matatar."

"Wannan alamu ne da ke nuna ba za a samu tasiri ko ci gaban da ake fatan samu ba albarkacin matatar Dangote," a cewar Farfesa Ahmed.

Ya ƙara da cewa saɓanin ya nuna kamar ana tursasa wa kamfanin yin hamayyar kasuwanci ne da na ƙasashen waje.

Nau'in ɗanyen mai na Najeriya yana cikin waɗanda ake so a duniya saboda rashin warinsa da nauyi. Kuma masana na ganin rashin samun na Najeriya na iya sa ya samu tangarɗa wajen samar da wanda gwamnati ke ɓukata.

Amma a cewar Farfesa Ahmed, yanzu Najeriya abin da take buƙata shi ne man fetur mai arha da kuma yadda tattalin azikin ƙasar zai farfaɗo. "Sai an cimma wannan sannan ya kamata a fara maganar inganci" in ji shi.